Touchdown – co oznacza?

Touchdown to w futbolu amerykańskim przyłożenie warte 6 punktów. Drużyna zdobywa je, gdy z kontrolą wniesie piłkę do pola punktowego rywala lub złapie tam podanie. To kluczowa akcja, która często przesądza o wyniku i tempie gry. Chcesz wiedzieć, co oznacza touchdown w praktyce i co dzieje się po przyłożeniu? Czytaj dalej i zobacz proste przykłady.

Co to jest touchdown w futbolu amerykańskim?

Touchdown to przyłożenie, czyli akcja dająca drużynie sześć punktów. Zespół zdobywa touchdown, gdy zawodnik z pełną kontrolą piłki przekroczy linię punktową rywala lub złapie piłkę już w polu punktowym. W praktyce liczy się przecięcie piłką linii punktowej, a nie postawienie całej stopy za linią.

Przyłożenie potwierdza kontrola nad piłką. Zawodnik musi utrzymać futbolówkę w rękach podczas wejścia do pola punktowego albo podczas chwytu. Jeśli piłka wypadnie tuż przed linią, sędziowie nie zaliczą akcji. Touchdown to cel większości akcji ofensywnych, bo daje maksymalną nagrodę punktową za jedną akcję. To nie jest to samo co field goal, który oznacza kopnięcie między słupy za trzy punkty.

Jak zdobywa się touchdown?

Przyłożenie pada na dwa główne sposoby:

• po biegu z piłką (rushing touchdown),
• po złapaniu podania w polu punktowym (receiving touchdown).

W obu przypadkach liczy się kontrola piłki i przecięcie nią płaszczyzny linii punktowej rywala. Sędziowie nie muszą widzieć całego ciała za linią. Wystarczy, że piłka wejdzie nad linią.

Ofensywa planuje akcje tak, aby wygrać pojedynki na jardy i kąty wejścia do end zone. Biegacze szukają luk, a skrzydłowi budują separację na trasach podań. Obrona próbuje zatrzymać piłkę przed linią punktową, dlatego liczy się timing, ustawienie bloków i czysta technika chwytu.

Każde przyłożenie musi być zgodne z przepisami. Upuszczenie piłki przed linią to brak punktów. Dotknięcie autu z piłką, zanim ta przekroczy linię, również kończy akcję bez przyłożenia. Faul ataku podczas akcji (np. trzymanie) anuluje punkty i cofa zagranie.

Bieg z piłką do strefy punktowej (rushing touchdown)

Touchdown biegowy pada, gdy zawodnik z piłką przekroczy linię punktową i utrzyma nad nią pełną kontrolę. Wystarczy, że czubek piłki dotknie linii end zone, nawet jeśli reszta ciała jest jeszcze w polu gry. To najprostszy i najczęstszy sposób zdobywania przyłożeń.

Inside run

Running back dostaje piłkę i przebija się środkiem linii ofensywnej. To atak na siłę, często używany na krótkim dystansie, kiedy trzeba zdobyć kilka jardów.

Outside zone/stretch

Biegacz kieruje się szeroko w stronę linii bocznej i czeka na okazję do skrętu w górę boiska. Kluczem jest szybkość i cierpliwe czytanie bloków.

QB sneak/draw

Quarterback sam próbuje zdobyć jardy. Sneak to błyskawiczne wbicie się tuż za centrem, a draw polega na udawaniu podania i niespodziewanym biegu środkiem.

Zone read

QB czyta zachowanie obrońcy na krawędzi akcji. Jeśli ten pilnuje running backa, quarterback zostawia piłkę u siebie i biegnie sam. Jeśli kryje QB, piłka trafia do biegacza.

Jet Sweep/end around

Skrzydłowy rusza w pełnym biegu równolegle do linii wznowienia, dostaje piłkę i atakuje narożnik pola punktowego. To zagranie oparte na szybkości i elemencie zaskoczenia.

Złapanie piłki w polu punktowym

Touchdown podaniowy pada, gdy zawodnik złapie piłkę w end zone, mając nad nią kontrolę i ustawione w boisku ciało. Musi też utrzymać piłkę przy sobie do końca upadku, żeby sędziowie uznali akcję. Jakie zasady temu towarzyszą?

• Separacja i timing – skrzydłowy najpierw musi wygrać pojedynek z obrońcą. Kluczem jest odpowiedni moment wyskoku i złapanie piłki w najwyższym punkcie jej lotu.
• Control through the ground – po upadku piłkarz nadal musi trzymać piłkę pewnie przy sobie. Jeśli futbolówka przesunie się lub wypadnie podczas kontaktu z murawą, przyłożenie nie zostanie zaliczone.
• Pozycja przy linii bocznej – zawodnik łapiący piłkę blisko linii musi zdążyć postawić stopy w boisku. W NFL wymagane są dwie stopy, w NCAA wystarczy jedna.

Poniżej podaję najczęstsze zagrywki, które są stosowane w przypadku zagrań podaniowych w end zone.

Fade route

Receiver biegnie wzdłuż linii bocznej i łapie piłkę wysoko w rogu end zone. To klasyczna akcja na przewagę wzrostu i wyskok nad obrońcą.

Slant

Szybkie ścięcie do środka tuż po snapie. Rozgrywający rzuca piłkę w tempo, zanim obrońca zdąży zareagować. Idealne na krótkim dystansie.

Corner route

Receiver biegnie prosto kilka jardów, po czym ostro ścina w stronę narożnika pola punktowego. Skuteczne, gdy obrona kryje środek.

Post route

Ścieżka zaczyna się pionowo, a potem receiver wbija się pod kątem w stronę środka boiska. To zagranie na głębokie podanie w środek end zone.

Back-shoulder catch

Quarterback rzuca piłkę celowo za plecy obrońcy. Receiver zatrzymuje się i łapie piłkę przy linii bocznej, wykorzystując przewagę pozycji ciała.

Ile punktów daje touchdown i co następuje po przyłożeniu?

Touchdown daje 6 punktów. Po zaliczeniu przyłożenia sędziowie zatrzymują grę i rozpoczyna się tzw. try. To dodatkowa próba podwyższenia wyniku. Drużyna ataku wybiera jedną z dwóch dróg:

• kopnięcie z 1 punkt,
• zagranie akcji za 2 punkty.

W obu wariantach liczy się jedno. Piłka musi ponownie znaleźć się między słupami lub w polu punktowym.

Najczęstsza opcja to kopnięcie po przyłożeniu. W NFL ustawienie do kopu zaczyna się na 15. jardzie, co daje próbę ok. 33 jardów (odległość do słupów rośnie o pozycję holdera i głębokość end zone). Udane kopnięcie dokłada 1 punkt i ustala wynik za całą akcję na 7. Alternatywą jest dwupunktowa akcja z 2. jarda. Zespół zdobywa wtedy 2 punkty, jeśli wbiegnie z piłką do end zone lub ją tam złapie.

Po zakończeniu próby podwyższenia następuje kickoff do drużyny przeciwnej. Wykonuje go zespół, który zdobył punkty. Jeśli ryzyko było opłacalne i podwyższenie na dwa się udało, drużyna dopisze 8 punktów. Gdy kopnięcie zostało zablokowane lub podanie przechwycone w trakcie próby, obrona może biec z piłką do końca i zdobyć 2 punkty. To rzadkie, ale zmienia dynamikę meczu i bywa kluczowe w końcówkach.

FAQ – najczęściej zadawane pytania